نقش ارزشهای میراث معماری و شهری در توسعه گردشگری فرهنگی (نمونه موردی: بافت تاریخی ارومیه)

بافت تاریخی شهرها به‌ عنوان مکانی واجد ارزش‌های میراث فرهنگی، با در برگرفتن دوره‌های مختلف تاریخی، دارای ویژگی‌هایی متشکل از ساختاری فضایی _ کالبدی می‌باشد. ارزش‌های منسوب به آن و تعیین میزان اهمیت و درجه‌بندی آنها، می‌تواند نقش مهمی در جهت حفاظت و سرمایه‌گذاری در قالب گردشگری فرهنگی باشد. هدف از این تحقیق نیز تعریف منطقه و محور گردشگری فرهنگی با استفاده از اولویت‌بندی مکان‌های میراث معماری و شهری، براساس ارزش‌های استحصالی از این حوزه پژوهشی و مستخرج از بخش مبانی نظری تحقیق است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی _ توسعه‌ای بوده و داده‌های آن به ‌صورت توصیفی و کتابخانه‌ای می‌باشد که با تشکیل گروه تخصصی از کارشناسان و دست‌اندرکاران حوزه میراث فرهنگی و گردشگری برای امتیازدهی به شماری از مکان‌های میراثی محدوده مرکزی شهر ارومیه براساس ارزش‌ها به ‌منظور ارزیابی آن با استفاده از تحلیل شبکه‌ای ANP جمع‌آوری گردیده است. یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که سه عنصر اصلی از ساختار شهری ارومیه، شامل مسجد جامع، بازار تاریخی و میدان ایالت به ترتیب دارای اولویت ارزشی شامل احساسی، فرهنگی _ تاریخی، علمی و کاربردی نسبت به سایر عناصر بوده و تعریف‌کننده محدوده و محور گردشگری فرهنگی می‌باشد. به‌ طورکلی می‌توان گفت، توجه و به تصویر کشیدن ارزش‌ها می‌تواند مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های مربوط به حوزه گردشگری و میراث فرهنگی باشد. از دیگر سو می‌توان با اولویت‌بندی مداخله اجرایی پروژه‌های گردشگری فرهنگی با شناخت قابلیت‌های مکان‌های میراث معماری و شهری با هدف بهبود وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ساکنان، توسعه و ترویج فرهنگ و هویت بومی و منطقه‌ای و در جهت حفظ و احیای هویت تاریخی این شهر شاهد تأثیر قابل‌توجهی بود.